مقدمه:
یکی از پیامدهای توسعه دانش و فنآوریهای پزشکی و سلامت، تولید و تکوین روشهای تشخیصی بیماریها بوده است. پیشرفت روشهای تشخیصی و ابزارهای مربوطه منجر به افزایش امید به زندگی، همراه با سلامتی و بهرهوری بیشتر گردیده است. تخمین زده شده که در سطح جهانی، توسعه و پیشرفت روشهای تشخیصی تا 5 سال موجب افزایش امید به زندگی شده است. در طول 30 سال گذشته، مرگ و میر ناشی از سه پیامد مهم بیماریهای قلبی، سکتههای مغزی و سرطان سینه که قابل انتساب به پیشرفتهای مرتبط با روشهای تشخیصی این بیماریها بوده، به کاهشی در حدود 50 درصد قبل از آن رسیده است.
نکته بدیهی در مورد این دانش این است که مشابه سایر علوم و دانش حاصل از پژوهش در سایر رشتههای علمی، هر ابزار یا روش تشخیصی ابداع شده، نمیتواند در عمل یک روش تشخیصی با درجه اعتبار بالا باشد. در ترمینولوژی روش شناسی پژوهشهای کاربردی در علوم پزشکی، واژهای تحت عنوان «مطالعه ارزش تشخیصی
[1]» یا «مطالعه آزمون تشخیصی
[2]» از حدود 15-10 سال قبل وارد گردید که دقیقا به یک روش پژوهشی برای ارزیابی درجه اعتبار یا روایی روشهای تشخیصی اشاره دارد.
این دوره / کارگاه آموزشی با هدف کسب دانش و مهارت طراحی، اجراء و تجزیه و تحلیل آماری مطالعات ارزش تشخیصی تدوین گردیده است.
اهداف کارگاه آموزشی:
گروه هدف برنامه، پس از شرکت در این کارگاه آموزشی، قادر خواهند بود:
- با کلیات مطالعات ارزش تشخیصی آشنا شده و کاربردهای مختلف این مطالعات و طبقه بندیهای مرتبط با آن را بدانند.
- با کاربرد این مطالعات در ارزیابی اعتبار مدلها یا سامانه های قواعد تصمیم گیری[1] آشنا شوند.
- گامها یا مراحل مختلف طراحی و اجرای مطالعات ارزش تشخیصی را فراگیرند.
- بهترین طراحی (مقطعی، مورد شاهدی، کوهورت آیندهنگر یا کارآزمایی بالینی) را با توجه به اهداف مطالعه و کاربرد آنها، انتخاب نمایند.
- انواع خطاها و سوگراییهای مختلف در مطالعات ارزش تشخیصی را بدانند و راه حل هر یک از آنها را پیشنهاد نمایند.
- انواع اندازههای کمی یا شاخصهای اعتبار یا ارزش تشخیصی (مانند حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی، نسبت درستنمایی مثبت و منفی، نسبت برتری تشخیصی، سطح زیر منحنی ROC و ...) در این مطالعات را بشناسند و قادر به تفسیر آنها باشند.
- روشهای تجزیه و تحلیل آماری این مطالعات و نکات مهم در آنالیز این دسته از مطالعات را با نرم افزار STATA بدانند.
- با روش تجزیه و تحلیل منحنی ROC یا ROC Curve Analysis آشنا بوده و قادر به اجراء و تفسیر این روش در شرایطی که آزمون یا تست تشخیصی دارای ماهیت کمی است، باشند (با نرم افزار STATA).
- روشهای مختلف تعیین یا پیدا نمودن بهترین نقطه برش[2] برای مقدار تست یا آزمون کمی، در تحلیل منحنی ROC باشند.
- قادر به محاسبه و برآورد شاخصهای کمی اعتبار یا روایی آزمون و یا سامانه قواعد تصمیم گیری باشند (با استفاد از نرم افزار STATA).
- با تفسیر مقادیر شاخصهای کمی اعتبار آزمونها آشنا بوده و بتوانند مقالات حاصل از مطالعات ارزش تشخیصی مختلف را بخوبی درک نمایند.
- با ابزارهای ارزیابی نقادانه و داوری مقالات حاصل از مطالعات ارزش تشخیصی آشنا شده و قادر به انجام این فرایندها باشند.
- با نحوه نگارش مقاله یک مطالعه ارزش تشخیصی آشنا شده و قادر به نگارش این دسته از مقالات با کمک استاندارد یا راهنمای نگارش مقالات ارزش تشخیصی باشند.
- فرایند اعتبار سنجی در یک مطالعه ارزش تشخیصی در یک مدل یا سامانه قواعد تصمیم گیری را شناخته و قادر به اجرای این فرایند باشند.
اجرای کارگاه:
این کارگاه آموزشی 16 ساعته در 2 روز (تمام وقت یا صبح و عصر) شنبه، 8 و 15 اسفند ماه سال 1394 از ساعت 8:30 لغایت 16:30 برگزار گردید.
لازم به ذکر است، بدنبال درخواستهای مکرر علاقمندان و دوستداران شهرستانی این مباحث و همچنین فراگیرانی که به هر علتی موفق به حضور در روزهای برگزاری این کارگاه نشدند، امکان ثبت نام غیرحضوری و استفاده از «دوره غیرحضوری» این کارگاه نیز برای اولین بار فراهم گردید. فراگیران غیرحضوری علاوه بر دریافت کلیه اسلایدها، مقالات و اسناد آموزشی، دیتاستها و تمرینها، کتب الکترونیک و سایر مطالب آموزشی، فیلم حاصل از رکورد صفحه نمایش مدرس کارگاه را نیز بطور کامل دریافت نمودند.
ضمنا هم اکنون، امکان ثبت نام غیرحضوری و بهره برداری از دوره غیرحضوری کماکان وجود دارد. برای ثبت نام یا کسب اطلاعات بیشتر، لطفا با پست الکترونیک abkeshtkar@gmail.com تماس حاصل فرمایید.
[1] Decision Rules Models or Systems
[1] Diagnostic Accuracy Study