اولين وبينار «رتراکشن چيست؟ و چگونه از اين پديده مخرب مقالات، پيشگيري نماييم؟»

6 ساعت آموزش نظري و عملي ؛ يکشنبه و دوشنبه 11 و 12 خرداد ماه 1399 ؛ ساعت 19:30 تا 22:30

مقدمه و دلايل طراحي و برگزاري اين وبینار:
رتراکشن (Retraction) یک مقاله علمی، وضعیتی از مقاله است که پس از انتشار مقاله، بدلایل مختلفی که عمده آن، سوء عملکرد علمی (Scientific Misconduct) است، آن مقاله دیگر نمیتواند بعنوان منبع دانش مورد استفاده قرار گرفته و باید به حالت تعلیق درآید.
البته قرار گرفتن مقاله در این وضعیت، برای نویسندگان، نسبت به رد (Reject) مقاله در مرحله داوری، ناگوارتر است، چرا که اولاً ردّ مقاله در مرحله داوری، الزاماً بدلیل سوء عملکرد علمی یا متدولوژی نبوده و حتی مواردی همچون قرار نگرفتن موضوع مقاله در حیطه موضوعی انتشار ژورنال مربوطه، میتواند دلیلی بر ردّ مقاله باشد. ثانیاً موضوع رد مقاله توسط ژورنال (یا ناشر مربوطه) بصورت فراگیری اطلاع رسانی نمیگردد، در حالیکه در وضعیت Retraction، نه تنها به تعلیق درآمدن مقاله مربوطه، برای همگان آشکار است، بلکه آن مقاله از نظر محتوایی هنوز در دسترس همه قرار گرفته و با لیبل یا نشان Retracted در محیط ژورنال مربوطه، ناشر و حتی بانکهای اطلاعاتی نمایه نامه ای از جمله PubMed، SCOPUS و ...، نمایش داده میشود. ضمناً در برخی موارد (نه همیشه)، قرار گرفتن مقاله مربوطه در این وضعیت، برای نویسندگان آن میتواند دارای عوارض و عواقبی باشد که قرار گرفتن نام نویسندگان در لیست های سیاه (Black List)، یکی از این عواقب است.
براساس یک مقاله منتشره در ژورنال معتبر Science، در اکتبر سال 2018، مقالات پژوهشگران کشورمان با میانگین 14 مقاله در هر 10،000 مقاله، متاسفانه مقام اول در میزان مقالات رتراکت ده در سطح جهانی دارندو بعد از کشور ما، جایگاه بعدی، متعلق به کشور رومانی میباشد .
از آنجا که متاسفانه هیچگونه برنامه آموزشی برای پژوهشگران، متخصصین، اعضای هیات علمی و حتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی که در گروه پژوهشگران و متخصصین سالها و دهه های آینده در سطح محسوب میشوند، برنامه ریزی و اجراء نشده است، وقوع رتراکشن برای پژوهشهای محققین کشورمان، از سیر صعودی برخوردار شده و اگر فکری بحال این معضل ننماییم، در سالهای آینده این موضوع تصویر بشدّت منفی از وضعیت پژوهشی کشورمان، ایجاد نموده و مانع بزرگی بر سر راه مشارکتهای پژوهشی با موسسات دانشگاهی و پژوهشی سایر کشورها (بخصوص کشورهای پیشرفته)، ایجاد خواهد نمود.
از طرف دیگر، وقتی به علل اصلی و مهم پدیده «رتراکشن» در پژوهشهای جهانی و همچنین پژوهشهای کشور، توجه نماییم، متوجه میشویم که این عوامل با آموزش پژوهشگران کشورمان، قابل پیشگیری بوده و میتوان انتظار داشته باشیم که با یک برنامه منسجم آموزشی برای این گروه هدف، سیر نزولی در این پدیده ایجاد نموده و بتدریج و طی چند سال، شرایط را به وضعیت مطلوب برسانیم.
بنابراین برای اولین بار در کشور، یک وبینار آموزشی با هدف آشنایی پژوهشگران با پدیده «رتراکشن مقالات پژوهشی» و علل شایع و مهم آن در سطوح جهانی و کشوری، طراحی و برگزار میگردد تا شرکت کنندگان این رویداد، با کسب دانش و مهارتهای مربوطه، امکان پیشگیری یا برخورد مناسب و منطقی با این پدیده مخرّب را داشته باشند.

گروههاي هدف و نحوه برگزاری اين وبینار:
از آنجا که وقوع پدیده رتراکشن، اختصاص به هیچ حیطه و یا رشته علمی خاصی نداشته و در تمام حیطه های علمی و یا زیر مجموعه های آن، میتواند رخ دهد، بنابراین تمامی متخصصین، اعضای هیات علمی، پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی، در تمامی حیطه ها و رشته های علمی، از قبیل علوم سلامت (پزشکی، بهداشت و توانبخشی)، علوم انسانی، علوم مدیریت و اقتصاد، علوم کشاورزی، علوم فنی و مهندسی و تمامی حیطه ها یا گرایشهای بین رشته ای مختلف، گروه هدف این برنامه آموزشی، میباشند.

این وبینار در قالب 2 جلسه آموزشی (آنلاین) سه ساعته (مجموعاً 6 ساعت)، در دو روز پیاپی، یعنی روزهای یکشنبه و دوشنبه 11 و 12 خرداد ماه، بین ساعات 19:30 الی 22:30 برگزار میگردد.
ضمناً مطابق روال معمول آموزشهای کوتاه مدت و بلند مدت بنده، کلیه جلسات آموزشی برگزار شده، درقالب ویدیوهای با کیفیت HD رکورد شده و بعد از برگزاری هر جلسه (حداکثر 24 ساعت پس از برگزاری)، در اختیار کلیه شرکت کنندگان، قرار خواهد گرفت. این دسترسی نیز از طریق یک سامانه تحت وب بوده (سامانه نئولج به آدرس www.neolej.ir) و هر زمان که فراگیر بخواهد میتواند ضمن امکان دانلود کلیه محتوای آموزشی (ویدیوها، اسلایدهای جلسات، مقالات آموزشی و کمک آموزشی و ...) به این محتوا، دسترسی کامل و همیشگی داشته باشد.
فلذا چنانچه فراگیر یا شرکت کننده ای، بهر دلیلی نتواند در جلسات آنلاین شرکت نماید، دسترسی به کل محتوای ارائه شده، برای وی و تمامی فراگیران، ممکن میباشد.

 سرفصلها یا عناوین مباحث این وبینار:
محتوای این وبینار 6 ساعته (دو جلسه ای) را به ارائه و آموزش مطالب زیر، تقسیم بندی مینماییم:
    تعریف نظری و عملی پدیده رتراکشن و سیر تاریخی این پدیده در دو دهه اخیر در سطوح جهانی
    دلایل مورد توجه قرار گرفتن این پدیده در طول چند سال اخیر توسط سازمانهای نظارتی و سیاستگزاری علم و پژوهش در سطوح جهانی
    تحلیل علل شایع پدیده رتراکشن در سطوح جهانی و به تفکیک برخی گروههای علمی
    آشنایی با راهکارهای پیشگیرانه در برخورد با این پدیده و امکان بکارگیری این راهکارها در سطوح فردی و یا تیمی (تیمهای پژوهشی)
    آشنایی با راهکارهایی که پس از اطلاع از این پدیده و پس از انتشار مقاله، میتوانیم بمنظور برخورد منطقی با پدیده رتراکشن، انجام دهیم.
    یادگیری برخی روشها و راهکارهایی که میتواند پژوهشهای محققین را در این زمینه، حتی در سالهای آینده نیز، بیمه نماید.

نحوه ثبت نام و شرکت در این وبینار، چگونه است؟
ثبت نام این وبینار، با پرداخت شهریه مربوطه (مطابق با جدول زیر) که از طریق سامانه نئولج www.neolej.ir بصورت الکترونیک یا تحت وب صورت میگیرد، امکان پذیر خواهد بود.
شهریه بدون تخفیف این وبینار، 120،000 (یکصد و بیست هزار) تومان بوده که برای فراگیرانی که قبلا، حداقل در یک برنامه آموزشی آمارافزار (یا نئولج)، ثبت نام و شرکت نموده باشند، تخفیف قابل توجهی، در نظر گرفته شده است.
لازم به ذکر است که برای بهره برداری از این تخفیف، محدودیت زمانی وجود دارد و به کلیه علاقمندان و بزرگواران توصیه میشود که به این محدودیت زمانی، توجه فرمایند. ضمناً توصیه میشود که ثبت نام خود را به روزها و ساعات پایانی این مهلت زمانی، موکول نفرمایید تا شرمنده شما بزرگواران نشویم.

جدول شهریه‏های فراگیران علاقمند به ثبت نام در وبینار «رتراکشن»

«به امید برگزاری وبینار آموزشی موفق»