مقدمه و طرح موضوع:

بیش از سه ماه از آغاز روزگارانی که هیچگاه نمیتوانستیم، آنرا تصور نماییم، گذشته است. بسیاری از پژوهشگران و بخصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دقیقاً در روزهای پایانی سال، مشغول طراحی و تدوین اولیه پروپوزال تز یا پایان نامه خود بودند. این افراد ضمن اینکه دیگر امکان پیشبرد پژوهش خود را ندارند، چشم انداز روشنی برای پژوهش خود نیز نداشته، چرا که بطور اساسی، پژوهشهایی که بعنوان پایان نامه در حیطه ها و رشته های علمی مختلف، تعریف و طراحی میگردند، بصورت مطالعات اولیه، آنهم در قالب پژوهشهایی که ما امروزه آنها را Field Study / Research نامکذاری شده، میشناسیم. فلذا بدیهی است که حتی اگر این دانشجویان (پژوهشگران)، حتی در صورتی که شرایط دانشگاهها و دسترسی به اساتید راهنما، مشاورین و ....، را در حد مطلوبی تصور نماییم، اما نگرانی از بابت اینکه چگونه به فیلد اجرایی آن پژوهش دسترسی پیدا کنیم، یک دغدغه بزرگتر و شاید جدی تر از دغدغه دسترسی به اساتید و سامانه های اداری و یا سازمانی باشد.

در بسیاری از حیطه ها یا رشته های علمی، همانند حیطه های زیرمجموعه سلامت، بهداشت و علوم زیستی پزشکی، عمده فیلدها یا مجموعه های پژوهشی، عبارتند از بیمارستانها، کلینیکها، مطبها، درمانگاهها، مراکز بهداشتی درمانی و حتی مدارس، خانه های سالمندان، مهد کودکها و .... که قطعاً در شرایط امروزی همه گیری بیماری COVID-19، بسیاری از این واحدها، یا غیرقابل دسترس بوده (در شرایط غیرمعمول امروزی) و یا حتی در شرایط تعطیل یا نیمه تعطیل هستند.

البته واضح است که فیلدها و یا مجموعه های اجرایی پژوهشی، فقط در حیطه سلامت و علوم پزشکی از این وضعیت برخوردار نبوده و برای بسیاری از رشته های علمی دیگر، از قبیل علوم روانشناسی و رفتاری، علوم اجتماعی، مدیریت و ....، نیز با مجموعه هایی از قبیل سازمانهای دولتی یا غیردولتی مختلف، کلینیکها یا مراکز مشاوره، زیرمجموعه های مختلف جامعه، موسسات و ادارات و نظایر آنها، سرو کار داریم. بنابراین بسیاربدیهی است که حتی در خوش بینانه ترین شرایط هم، اجازه دسترسی پژوهشگران به این موسسات و سازمانها، براحتی داده نمیشود و این نیز به معنی امکان پذیر نبودن مراحل اجرایی پژوهشها و پایان نامه های دانشجویان تحصیلات تکمیلی و سایر محققین میباشد.

با مروری به فعالیتهای پژوهشی اعضای محترم هیات علمی و یا پژوهشگران و متخصصین شاغل در موسسات آموزشی پژوهشی کشور، نظیر همین شرایط را میتوانیم در مواجهه محققین، برای توسعه فعالیتهای علمی پژوهشی خود، مشاهده نماییم.

از طرف دیگر، اگر نگاهی به آمار دانشجویان تحصیلات تکمیلی کشور (در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا) بیندازیم، متوجه میشویم که حدود یک و نیم میلیون دانشجو در این مقاطع مشغول تحصیل هستند، بنابراین انتظار داریم که در هر سال، حدود نیم میلیون دانشجو باید پایان نامه های خود را طراحی، اجراء نموده و نتیجه آنرا حداقل به یک مقاله تبدیل نمایند (با احتساب متوسط طول دوران دانشجویی در مجموع این مقاطع، برابر 3 سال باشد).

ضمناً اگر تولید سالانه حدود یکصد هزار مقاله توسط محققین کشور را نیز به این تولیدات علمی اضافه نماییم، واضح است که اگر از اساس، فعالیتهای پژوهشی جامعه دانشگاهی را مختل شده بحساب آوریم، صدمات جبران ناپذیری، هم از دیدگاه تولید علم کشور و هم از دیدگاه فردی و سازمانی، در دانشگاههای کشور، به این مجموعه ها وارد خواهد گردید.

هدف از این مقدمه، این بود که ضمن مرور شرایط موجود که برای همه افراد آکادمیک و دانشگاهی، بخوبی ملموس و واضح است، به بزرگی و گستردگی مشکل «پژوهشهای دانشگاهی و غیردانشگاهی» پی ببریم.

اما هدف اصلی و مهم طرح این موضوع در این مقاله، این است که از ورای تبیین این مشکل، بررسی نماییم که آیا راهکار یا راهکارهایی برای کنترل این شرایط و کاهش وقوع این مشکلات، میتوانیم در سطح فردی (یعنی راهکارهایی که توسط پژوهشگران، دانشجویان و اعضای هیات علمی، قابلیت اجراء داشته باشد) بکار بندیم یا خیر ؟!؟!

خوشبختانه، پاسخ این سوال مثبت است.

حداقل از طریق 5 نوع مختلف از مطالعات پژوهشی، میتوانیم جبران صدمات و لطماتی که در شرایط فعلی به پژوهشها و یا روند نگارش مقالات حاصل از پژوهشهایمان وارد شده را بنماییم!

معرفی این 5 دسته از مطالعات پژوهشی مختلف، موضوع وبینار رایگان خرداد ماه آمارافزار است تا همه عزیزانی که در این زمینه دغدغه جدی دارند، بتوانند با آموزشی که در این وبینار میبینند، از مشکلاتی که بخاطر این شرایط، ممکن است با آن مواجه شوند (مانند افزایش سنوات دانشجویی، تاخیر در حد یکسال و یا حتی بیشتر در فرایند فارغ التحصیلی و ....)، پیشگیری نمایند.

بزودی، ویدیو کوتاهی نیز در کانال آپارات آمارافزار قرار داده و توضیحات بیشتری را در این خصوص به شما علاقمندان خواهد داد.

منتظر تکمیل این مطالب باشید.